Kitabın 228. ve 229. sayfalarından tanıtım amaçlı alıntı yapılmıştır.
12 MART REJİMİ, 1971-1973
Mart 1971'de Türk Silahlı Kuvvetleri seçilmiş bir hükümeti devirmesinden 11 yıl sonra ikinci kez müdahalede bulundu. Ne var ki, eylemleri bu kez 1960'takinden çok daha az kararlıydı. Doğrudan yönetimi devralmak yerine ordu komutanları Cumhurbaşkanı Sunay'a ve Meclis ve Senato Başkanlarına sundukları bir muhtıra verdiler. Muhtıra 12 Mart 1971 günü saat 13: OO'te Türkiye radyolarında yayınlandı. Şöyle diyordu:
(1) Parlamento ve hükümet süregelen tutum, görüş ve icraatı ile yurdumuzu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş, Atatürk'ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamuoyunda yitirmiş ve Anayasanın öngördüğü reformları tahakkuk ettirememiş olup, Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür.
(2) Türk milletinin ve sinesinden çıkan Silahlı Kuvvetlerinin bu vahim ortam hakkında duyduğu üzüntü ve ümitsizliği giderecek çarelerin partiler üstü bir anlayışla meclislerimizce değerlendirilerek mevcut. anarşik durumu giderecek ve Anayasanın öngördüğü reformları Atatürkçü bir görüşle ele alacak ve inkılap kanunlarını uygulayacak ve inandırıcı bir hükümetin demokratik kurallar içinde teşkili zaruri görülmektedir.
(3) Bu husus süratle tahakkuk ettirilmediği takdirde, Türk Silahlı Kuvvetleri kanunların kendisine vermiş olduğu Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğruya almaya kararlıdır.
Bilgilerinize...
Muhtıranın radyodan yayınlanmasından sonra Başbakan Demirel, kabineyi olağanüstü toplantıya çağırdı. Öğleden sonra saat 5:00'te, "muhtırayla Anayasa ve hukuk devleti anlayışını bağdaştırmak mümkün değildir" deyip protestoda bulunduğu istifa mektubunu Cumhurbaşkanı'na gönderdi. Yine de, açıkça bu yeni ve belirsiz evrede siyasi durumunu düzeltebileceğini umarak fırtınadan önce sinmeyi kararlaştırdı.
MUHTIRANIN ARKA PLANI
Olaydan 18 yıl sonra 12 Mart ordu müdahalesinin kesin nedenleri önemli ölçüde hâlâ karanlıkta ve tartışmalıdır. Gazeteci Nazlı Ilıcak'ın belirttiği gibi:
Türkiye'de Cumhuriyet döneminde üç askeri müdahale gördük. Bunlardan 12 Mart, muhakkak ki en karışık ve içinden çıkılması en güç olanıydı. Çünkü, 12 Martta çeşitli cuntalar, iççe bazen de birbirinden ayrı müstakil gruplar olarak çalışmıştı.
Ilıcak'ın açıklaması öykünün önemli bir bölümünü ima yollu anlatır. Sorunu daha geniş ele aldığımızda, 12 Mart muhtırası için üç öğenin bir araya geldiği söylenebilir. Birincisi, Demirel'in iktidarını yitirdiğine ve hükümetin bozulan kamu düzeninin ve siyasi terörizmdeki artışın üstesinden gelemeyeceğine üst düzey komutanların inanmasıydı.
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.Mart 1971'de Türk Silahlı Kuvvetleri seçilmiş bir hükümeti devirmesinden 11 yıl sonra ikinci kez müdahalede bulundu. Ne var ki, eylemleri bu kez 1960'takinden çok daha az kararlıydı. Doğrudan yönetimi devralmak yerine ordu komutanları Cumhurbaşkanı Sunay'a ve Meclis ve Senato Başkanlarına sundukları bir muhtıra verdiler. Muhtıra 12 Mart 1971 günü saat 13: OO'te Türkiye radyolarında yayınlandı. Şöyle diyordu:
(1) Parlamento ve hükümet süregelen tutum, görüş ve icraatı ile yurdumuzu anarşi, kardeş kavgası, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar içine sokmuş, Atatürk'ün bize hedef verdiği çağdaş uygarlık seviyesine ulaşmak ümidini kamuoyunda yitirmiş ve Anayasanın öngördüğü reformları tahakkuk ettirememiş olup, Türkiye Cumhuriyeti'nin geleceği ağır bir tehlike içine düşürülmüştür.
(2) Türk milletinin ve sinesinden çıkan Silahlı Kuvvetlerinin bu vahim ortam hakkında duyduğu üzüntü ve ümitsizliği giderecek çarelerin partiler üstü bir anlayışla meclislerimizce değerlendirilerek mevcut. anarşik durumu giderecek ve Anayasanın öngördüğü reformları Atatürkçü bir görüşle ele alacak ve inkılap kanunlarını uygulayacak ve inandırıcı bir hükümetin demokratik kurallar içinde teşkili zaruri görülmektedir.
(3) Bu husus süratle tahakkuk ettirilmediği takdirde, Türk Silahlı Kuvvetleri kanunların kendisine vermiş olduğu Türkiye Cumhuriyeti'ni korumak ve kollamak görevini yerine getirerek idareyi doğrudan doğruya almaya kararlıdır.
Bilgilerinize...
Muhtıranın radyodan yayınlanmasından sonra Başbakan Demirel, kabineyi olağanüstü toplantıya çağırdı. Öğleden sonra saat 5:00'te, "muhtırayla Anayasa ve hukuk devleti anlayışını bağdaştırmak mümkün değildir" deyip protestoda bulunduğu istifa mektubunu Cumhurbaşkanı'na gönderdi. Yine de, açıkça bu yeni ve belirsiz evrede siyasi durumunu düzeltebileceğini umarak fırtınadan önce sinmeyi kararlaştırdı.
MUHTIRANIN ARKA PLANI
Olaydan 18 yıl sonra 12 Mart ordu müdahalesinin kesin nedenleri önemli ölçüde hâlâ karanlıkta ve tartışmalıdır. Gazeteci Nazlı Ilıcak'ın belirttiği gibi:
Türkiye'de Cumhuriyet döneminde üç askeri müdahale gördük. Bunlardan 12 Mart, muhakkak ki en karışık ve içinden çıkılması en güç olanıydı. Çünkü, 12 Martta çeşitli cuntalar, iççe bazen de birbirinden ayrı müstakil gruplar olarak çalışmıştı.
Ilıcak'ın açıklaması öykünün önemli bir bölümünü ima yollu anlatır. Sorunu daha geniş ele aldığımızda, 12 Mart muhtırası için üç öğenin bir araya geldiği söylenebilir. Birincisi, Demirel'in iktidarını yitirdiğine ve hükümetin bozulan kamu düzeninin ve siyasi terörizmdeki artışın üstesinden gelemeyeceğine üst düzey komutanların inanmasıydı.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder