Her iki haftada bir dil ölüyor...
1952'de Bengal orta sınıf halkı, daha sonra "Bengali Dil Hareketi" adı altında anılmaya devam edecek bir başkaldırı eyleminde bulundu. Hükümetin o dönem Batı Pakistan'da yaşayan azınlıkta kalmış elit sınıfının konuştuğu dil olan Urducayı, Pakistan'ın tek resmi dili olacağını açıkladı. Doğu Pakistanlılar ise bu duruma tepki gösterdiler.
Tepkilerini protesto ederek göstermek isteyen halka protesto yasaklandı. Aktivistlerin ve Dhaka Üniversitesi öğrencilerinin 21.02.1952'de gerçekleştirdikleri yürüyüşte polisin açtığı ateş sonrasında beş öğrenci öldü. Olayların ve yasak olmasına karşın protestoların Doğu Pakistan'ın tamamına yayılması üzerine hükümet kararını değiştirerek, azınlığın konuştuğu Urducayı ve halkın konuştuğu Bengali dilini ulusal dil olarak ilan etti.
1999 yılında UNESCO, anadillerini için hayatlarından olmuş bu öğrencilerin anısına 21 Şubat'ı Anadil Hareketi Günü ilan etti.
UNESCO'nun bu yıl açıkladığı rapora göre, Türkiye’de 18 dil, dünyada ise 2473 dil kaybolmaya yüz tuttu.
UNESCO atlasına göre Türkiye’de yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan diller şu şekilde:
Ölen diller
- Kapadokya Yunancası olarak bilinen Ürgüpçe
- Türkiye’nin doğusunda ve Suriye’nin kuzeydoğusunda konuşulmuş olan Mlahso dili
- Kafkas dili Ibıhça
Yok olmaya yakın
- Siirt’in Pervari ilçesinde konuşulan Hertevin dili
Ciddi tehlikede
- Gagavuzca (Edirne)
- Ladino ya da diğer adıyla Yahudi İspanyolcası (İstanbul Balat, Hasköy)
- Turoyo (Mardin Midyat)
Güvensiz durumda
- Adigece
- Zazaca
- Suret
- Ermenice
Kesinlikle tehlikede
- Abazaca
- Homşetsi (Hemşince)
- Lazca
- Pontus lehçesi (Rumca)
- Romanca (Sinti)
- Abhazca
- Çerkezce
--- KitapGalerisi ---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder