İstanbul, Müstesna Şehrin İstisna Hali

İstanbul, Müstesna Şehrin İstisna Hali

İstanbul, Müstesna Şehrin İstisna Hali - Hazırlayanlar: Ayşe Çavdar, Pelin Tan | Sel Yayıncılık, KentSel Dizi, 240 sayfa, 9789755706368, Ağustos 2013.

İstanbul, Müstesna Şehrin İstisna Hali’ndeki makaleler “kentsel dönüşüm” olgusunu, sermaye ve emeğin üretim süreçlerinin yeniden şekillendirilmesini; hukuksal çerçeveden dünya ölçeğindeki yerine, TOKİ’nin doğuşu ve bugün aldığı halden özellikle orta sınıfa pompalanan risk ve güvence eksenine, mevcut ve “yeni orta sınıf”ın site tipi yaşam deneyiminden farklı disiplinlerden bir araya gelişlerin yarattığı mücadele dinamiklerine kadar çok yönlü ve bütünlüklü olarak ele alıyor.

İstanbul, Müstesna Şehrin İstisna Hali

Sunuş

İstanbul'u gelecekte daha da hareketli günler bekliyor. Çünkü İstanbul, adına "kentsel dönüşüm" denilen bir hamleyle küresel finans piyasalarına bağımlılaştırılıyor. Onu var eden, şekillendiren, üzerine kurulu olduğu tarih ve coğrafyadan beslenen otonomisi, yani en değerli varlığı, böylece ortadan kaldırılmış oluyor. Şehrin, dünyanın en büyük şantiyesi görünümü kazanmış olması tesadüf değil. Bu görünüm, İstanbul'un geleceği hakkında spekülasyon yapmayı kolaylaştırıp bağımlılık ilişkisini derinleştiriyor. Bu denklemde görünür olmayan tek şeyse İstanbul'da yaşayanlar.

İstanbul sahipsiz bir şehir. Her müdahale etme şansı bulanın hangi parçasını koparsam gözüyle baktığı, kaynaklarını ve güzelliğini sınırsız ve bitmez sanarak hoyratça harcadığı, kendi çarpık tarih ve estetik anlayışını dayattığı sahipsiz bir şehir. Gariptir, ona en çok zarar verenler de en çok sevenler. Yapılanları "İstanbul aşkıyla" açıklamak ise verdiği zararı mazur gösteren bir çılgınlık hali gibi. Ancak bu söylemin, yüzeyi kaplayan plastik bir ambalajdan ibaret olduğunu herkes biliyor ve bu yüzden İstanbul çılgınlarının ceza salahiyetleri baki...

İstanbul'u yıkmak için ürkütücü bir hızla atılan adımlar şehre, şehirlilik ve vatandaşlık kavramlarına ilişkin bir dizi dönüştürücü düzenlemeyi de beraberinde getirdi. Örneğin hukukçular, kentsel dönüşüm hamleleri dolayısıyla açılan davalarda "mülkiyet" sözcüğünün artık 10 yıl öncesinden çok farklı bir anlamı olduğunu keşfetmeye başladılar. "Barınma", "ev", "sokak", "inşaat", "deprem", "afet", "komşu", "birey", "hane", "vatandaş" gibi sözcükler de biz farkına varmadan, İstanbul'u dönüştürmek için yapılan hamleleri yasallaştırmak amacıyla hayata geçirilen kanunlar eliyle özü değişen kavramlara tekabül ediyor.

Çünkü bir şehre müdahale ettiğinizde, o şehre hayatiyet ve özgünlük kazandıran tüm ilişkileri yeniden düzenlememiz gerekir. Mahallede bir ev yıkıldığında o evde yaşayanlarla aranızdaki hukuk da yıkılmış olur. Şehirde bir mahalle yıkıldığında, o mahallenin şehrin diğer mahalleleriyle arasındaki hukuk da ortadan kalkar. Devlet sivil hayat içerisinde şekillenen bu hukuku, kendi yaptığı yasalarla yıkmaya her yeltendiğinde aslında vatandaşlar arasındaki ilişkilere de müdahale etmiş olur. Yani bina ya da mahalle yıkmak aslında o şehrin üzerine kurulu olduğu sivil dili yıkmaktır. Devlet bu dili yıkıp yerine kendisini koyduğunda ortaya çıkan dil boşluğunu doldurmak hiç de kolay olmayacaktır. Böylesi bir ortamda devlet komşunuzla, çocuğunuzla, bakkalınızla, sucunuzla aranızdaki diyalogda bir tercümana, aracıya dönüşür. Vatandaş olarak böylesi bir durumda, devletin yasalarına bağımlılığınız ve onun karşısındaki kırılganlığınız artar. İşte bu kentsel dönüşüm hamlesinin yaratmak istediği toplumsal terkibin temelinde de bu var. Devlet vatandaşları arasındaki ilişkilerin moderatörü, muhtarı olmak istiyor. Onsuz nefes bile almayalım diye yıkıyor mahallelerimizi... Birbirimizle konuşmayalım, anlaşmayalım ve yalnızca devletin sınırlarını çizdiği formel bir dille, önce ona sonra birbirimize biat edelim diye yıkılıyor İstanbul. Yıkılan her mahalle, İstanbul'u var eden özerk ve özgün beşeri ilişki ağlarının, devletin gücünü sınırlayan sivil dilin ve direncin mezarlığına dönüşüyor.

Peki ne yapmak lazım?

---

Bu alıntı tanıtım amaçlı yapılmıştır.

%20 indirim ve aynı gün kargoya teslim avantajıyla;

Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.

kitap

KitapGalerisi Facebook / KitapGalerisi Twitter