- Taş Üstünde Gül Oyması -
Mermer... Yerin altında durur, kütlesel ve tok... Paros'ta, Kütahya'da, Afyon yaylasında, Carrara'da, Yeşil Irmak vadisinde, Turhal yolunda... Mermer... Mermer tozuna boyanmış bembeyaz adamlar kocaman elleriyle söker onu, gezegenin yapısından, dolar onların ciğerlerine, ölümcül... Alınterleri damlar taşın yüzeyine, mermer esmer tuzlu ten suyunu, damarlarına katar. Mermer, işliklerde zımparalanır, parlar, belli olmaz damarlarındaki ter; toz bulutları saçar, ışıldar, saraylara layık pırıldar... Elmas uçlar döver onu, usta eller yontar. Mermer, bin yıllarca ayaktadır, anıtsal. Tek kararlı vuruşla bir anda dağılır, un ufak; mermer toza , toprağa, rüzgâra karışır...
Mermer... genç ölünün başucunda bekler... Yıllar geçer, mermer bekler. Mermer, yabancı gözler bakar ona, görmez; hoyrat kazma devirir! Mermer, toprak ananın kucağına saklanır. Toprağın bağrını homurdanarak yaran grayder öfkeyle durur; nedir bu tekerine takılan!.. Mermer... Atın çöplüğe! Mermer... Bir insaflı yürek bulur onu, şaşıp kalır, gözleri kamaşır, öylesine güzeldir mermer; değer bilir, onu koruyacaklara iletir... Mermer eski zamanın ve genç bir kadının hikâyesini söyler...
Küçük Ayasofya yıllar önce, onu ilk gördüğümde böyle değildi. O zamanlar çocuktum, annemse henüz gençti. Babamın büyüdüğü kentte konuktuk, çevreyi geziyorduk. Yalıyar üstünde yıkık bir Bizans kilisesi. Karadeniz altımızda çılgınca vuruyordu kayalıklara, delice köpürüyordu. Zamanın yıkcılığının hüzünlü ve gizemli tanığıydı kilise, yabancı bilinmez eski zamanların ürküntüsünü salmıştı çocuk yüreğime. Usulca anneme sokulmuş, onun elini tutmuştum, bağrını rüzgâra vermiş kalıntıya doğru yürürken. Duvar diplerinde yılan yastıkları büyüyordu, zehirli erguvan renkli taç yapraklarıyla. Şimdi bakımlı ve alımlıydı Küçük Ayasofya. "Yeniden yapılanma" geçirmiş tüm tarihsel kalıntılar gibi, zamanın duvarlarına sinmiş küflü izlerinden arınmış, geçmişi bugüne taşıma yetisini yitirmişti, bugünün içinde şık bir takı gibi duruyordu. Doldurulmuş sahil yolu yalıyarın yırtıcı güzelliğini örtmüş, hırçın coğrafyayı evcilleştirmişti. Küçük Ayasofya genç makyajıyla örtünürken, biz yaşlanmıştık. Ben orta yaşlı sayılırdım, annemse ihtiyar. Bizans kilisesinin hangi halini yeğlediğimizi sessizce düşünürken, onları gördük.
Yan yana dizilmiş, bekliyorlardı. Nasıl da iç burkacak denli güzel ve zariftiler!
Yağmurun, rüzgârın insafına terk edilmişler, yazık.
Açık hava için yapılmışlar.
Olsun, artık işlevleri bitmiş, şimdi korunmalılar.
Annem gözlüklerini takmış, taşların üstüne eski harflerin yılankavi desenleriyle oyulmuş duaları sökmeye çalışıyordu. Çim bahçesindeydik. Taşların arasından uzak ve uysal deniz görünüyordu.
"Hacı Sabri Efendi'nin kabir taşı, ölümü 1845.
1983'te bir inşaat temelinde bulunmuş."
"Eşraftan Hayrullah Efendi, ölümü 1867.
1986'da futbol sahasında bulunmuş."
"Eşraftan Hacı Tacettin Efendi'nin kızı, Talat Bey'in zevcesi, 21 yaşında vefat eden Gülnihal Hanım'ın kabir taşı. Ölümü 1888.
1985'te Soğuksu mevkiinde bir inşaat temelinde bulunmuş."
Gül dalı desenleriyle bezeli narin taş nasıl duyarlı bir güzellikteydi! Kıvrılan, bükülen ince oymaların bestelediği bir "mersiye" söylüyordu, genç hayatın gül gibi bir solukta katmerlenen ve öbür solukta solan ışıltısına. Bir tür isyan duygusuyla.
----
Erendiz Atasü kitapları külliyat halinde Everest Yayınları'ndan çıkmaktadır. Atasü'nün bir çok öyküsü Amerika, İngiltere gibi edebi yazıların değer gördüğü ülkelerde edebiyat ve öykü antolojilerine girmiştir.
Dağın Öteki Yüzü, İngilizce'ye de çevrilmiş ve İngiltere'de yayımlanmıştır.
Uzun yıllar yazdıklarını yayımlatmamıştır. Kadının toplum içindeki yerine, erkeğin tutum ve davranışlarına hemen her yazısında değinmiş, Türkiye'nin aydınlık yüzlerinden biri olmuştur.
----
Erendiz Atasü - Taş Üstünde Gül Oyması
Everest Yayınları, Edebiyat / Öykü, Ocak 2013
Alıntının yapıldığı sayfalar: 1, 2, 3.
Yayına hazırlayan: Aylin Samancı
Kapak tasarımı: Utku Lomlu
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder