Kitabın 266. ve 267.sayfalarından tanıtım amaçlı alıntı yapılmıştır.
İkinci Röle Montaj Grubu ve Mika Yarma Odası Deneyleri
İkinci röle montaj deneyi, ücret sisteminin tek başına bir faktör olarak küçük bir işçi grubu üzerindeki etkisini ölçmeyi amaçlıyordu. Röle montaj odasında yürütülen deneylerin üçüncü periyodunda grup ücret sistemine geçilmesiyle birlikte üretimde bir artışın yaşandığı kanısına varılmıştı. Ancak bu kanı, dinlenme molalarının da deneylere dahil edilmesine kadar geçen yalnız sekiz haftalık bir süre içinde yapılan gözlemlere dayandırılmaktaydı. Deney odasının yarattığı sosyal etkiyi ortadan kaldırmak için ikinci röle montaj grubuyla yapılacak deneyin, özel bir deney odası yerine, katılımcı işçilerin çalışmakta olduğu röle montaj departmanının mevcut koşullarında gerçekleştirilmesi kararlaştırıldı. Yine beş röle montaj işçisi seçildi ve ilk periyodda beş hafta süreyle bu işçilerin üretim miktarları kayıt altına alındı. 1928 yılının sonlarına doğru bu işçiler için grup ücret sistemi uygulamasına geçildi. Dokuz hafta süren bu ikinci periyodda grubun işçi başına düşen saatlik ortalama üretim miktarı % 12,6 oranında artmıştı. Ancak buartışın çok dengeli olduğu söylenemezdi; üretimini yaklaşık % 8 oranında artıran işçilerin yanında % 15,3 ve % 17,4 oranında artış sağlayan işçiler de bulunuyordu. Üçüncü periyodda eski ücret sistemine geri dönüldüğünde ise ortalama üretim miktarında önemli derecede bir düşüş olduğu görüldü. Aslında bu düşüş, bazı işçilerde deney süresince gözlemlenmişti; işçiler, kendilerinin röle montaj odasındaki işçiler kadar üretebileceklerini kanıtlama çabasına girmişti. Ayrıca departman içinde bir takım sürtüşmelerin ortaya çıkması nedeniyle deneylerin sona erdirilmesi zorunlu hale gelmişti. Kısacası işçiler kendilerinden beklentilerin olduğu hissine kapılmış; öte yandan grup, diğer işçiler tarafından ayrıcalıklı bir konumda oldukları şeklinde algılanmaya başlamıştı. Ortaya çıkan önemli bir sonuç vardı: Yöneticilerin kendilerinde sandığı üretimin kontrolü aslında bu küçük grubun kendi elindeydi.
Mika işçileriyle oluşturulan diğer bir deneyde araştırmacılar, bu defa ücret sistemini değiştirmeden dinlenme molalarının ve haftalık çalışma süresinin kısaltılmasının üretim miktarı üzerindeki etkisini incelemeyi hedefliyordu. Bunun için bir deney odası oluşturuldu ve koşullar, röle montaj odasıyla eşdeğer tutuldu. İşçiler ise fabrikanın uygulamakta olduğu parça başı sistemiyle ücretlendirilmeye devam etti. Deneyin yürütülmesinden sorumlu olan bir araştırmacı, gözlemci ve yönetici rolünü üstlendi. İşçilerin aldıkları ücret konusunda bir sıkıntılarının olmadığı düşünülüyordu. Nitekim mika yarma işi, Hawthorne'da kadın işçilerin en yüksek düzeyde ücretlendirildiği, büyük beceri ve dikkat gerektiren bir işti.22 İşi öğrenmek için yaklaşık üç yıl süren bir süreçten geçmek gerekiyordu. Mika işçileri arasından gönüllü olan beş işçi seçildi ve deneyin ilk periyodunda bu işçilerin kendi departmanlarında diğer işçiler arasında gerçekleştirdikleri üretim miktarları kayıt altına alındı.
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder