Kitabın 228. ve 229. sayfalarından tanıtım amaçlı alıntı yapılmıştır.
Bizim coğrafyada belli Kürt bölgeleri var. Örneğin Irak'ın kuzeyindeki oluşum, Suriye'nin kuzeyinde ortaya çıkan Kürt bölgeleri, bizim Güneydoğu ve İran'daki Kürt bölgesi...
Irak'ın kuzeyindeki oluşum artık oluşmuş. Bazı istatistiki bilgilere bakmak bir yana, Irak Kürt bölgesinin petrol üzerindeki hâkimiyeti açık ve sonuçları görülüyor. Kuzey Irak'ın enerji ve gelir kaynaklarını sağlama almak için bu petrol bölgelerinin ABD'nin denetiminde olduğu da belli. Buralarda artık gelir artmaya başlamış. Fakat bir üçüncü dünya ülkesi için tahmin edilenin aksine rüşvet mekanizması orada her yerde olduğu gibi işlemiyor. Yani işler oldukça nizami bir biçimde yürüyor. Daha da ilginç olanı, PKK sadece bir bölgede yaşayabiliyor: Kandil. Şehir ve köylerde nüfus arasına karışamıyorlar, her yerde olmamalarını temin etmişler. Sözde ilk Irak cenginde (savaşında) bu yapılacaktı. Ama Barzanî ve Talabanî arasındaki aşırı eşit dengeler yüzünden Amerikalılar bunu yapmaktan çekindiler. Çünkü ortalık o zaman çok karışabilirdi. Şimdi bunun dengesi bulundu ve sanıyorum Irak Osmanlı dönemindeki üçlü bölünmeye yeniden dönüştü. Bunun bir komplo teorisi olduğu söyleniyor. Ortadoğu'da ne kadar Arap olmayan antite (oluşum) ortaya çıkarsa, İsrail o kadar rahat edecek. Bunu İsrail'in istemesi kendi açısından tabii ki anlaşılabilir, böyle bir Kürdistan'la elbette çok işi olacaktır. Bir kere tarım teknolojisi uzmanı olduğu için oralarda kendisine çok iş düşecektir. Nitekim düşüyor da. Orta Asya'ya kadar bütün bölgede ziraat işi yapan, ilgili dallarda çalışan, üreten, hizmet veren Yahudi iş adamları ve uzmanlar görüyorsunuz.
Bu Irak, İran, Suriye ve Türkiye Kürtleri size göre pek benzeşmiyorlar. Peki o zaman nasıl Büyük Kürdistan kurma projesi hayata geçirilecek?
Suriye Kürtleri kaçınılmaz olarak entegre olacaklar. İran Kürtlerinin ise fevkalade entelektüel elitleri var. Ama gerek millî kültürel eserleri açısından, gerekse de entegrasyon bakımından en az gelişenler Türkiye Kürtleridir. Büyük Kürdistan projesinin hayata geçmesine gelince... Onu bilemeyiz. Hangi dili kullanacaklar, hangi lehçeyi esas edinecekler, ne kadar isterler? Bunu bilemeyiz. Ama çok açık gözlemliyorum ki böyle bir eğilim de yok değil.
iyi de Irak'ta merkezî hükümetle kuzey bölgesindeki Kürt bölgesi petrol gelirleri yüzünden birbirlerine düşmediler mi?
Tabii birbirlerine düşerler. Tek ürün zenginliği olan bu gibi bölgelerde çok serbest hareket etmek mümkün değil. Daima idare ve halk küçük veya tekil kalemlere dayanırlar, yani onu kaybetmemek için ellerinden geleni yaparlar. Bütün politika, ittifaklar bunun etrafında döner. Nitekim İran gibi bir ülkede -her ne kadar pek fayda etmese de- bunu görürsünüz. Devlet çok büyüktür; mekanizma çok eskidir. Onun için de başka çare ve hedeflere yönelmeleri kaçınılmazdır.
Ne tür hedeflerden bahsediyorsunuz?
Yani İran gibi bir ülkede her şeyi petrolden gelen gelirle çevirmek olacak gibi değil. Ama küçük Ortadoğu ülkelerinde bunun hiçbir zararı yok. Onlarda her şey petrolün etrafında döner. İran'ın çok önemli bir tarım sektörü yok.
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.Irak'ın kuzeyindeki oluşum artık oluşmuş. Bazı istatistiki bilgilere bakmak bir yana, Irak Kürt bölgesinin petrol üzerindeki hâkimiyeti açık ve sonuçları görülüyor. Kuzey Irak'ın enerji ve gelir kaynaklarını sağlama almak için bu petrol bölgelerinin ABD'nin denetiminde olduğu da belli. Buralarda artık gelir artmaya başlamış. Fakat bir üçüncü dünya ülkesi için tahmin edilenin aksine rüşvet mekanizması orada her yerde olduğu gibi işlemiyor. Yani işler oldukça nizami bir biçimde yürüyor. Daha da ilginç olanı, PKK sadece bir bölgede yaşayabiliyor: Kandil. Şehir ve köylerde nüfus arasına karışamıyorlar, her yerde olmamalarını temin etmişler. Sözde ilk Irak cenginde (savaşında) bu yapılacaktı. Ama Barzanî ve Talabanî arasındaki aşırı eşit dengeler yüzünden Amerikalılar bunu yapmaktan çekindiler. Çünkü ortalık o zaman çok karışabilirdi. Şimdi bunun dengesi bulundu ve sanıyorum Irak Osmanlı dönemindeki üçlü bölünmeye yeniden dönüştü. Bunun bir komplo teorisi olduğu söyleniyor. Ortadoğu'da ne kadar Arap olmayan antite (oluşum) ortaya çıkarsa, İsrail o kadar rahat edecek. Bunu İsrail'in istemesi kendi açısından tabii ki anlaşılabilir, böyle bir Kürdistan'la elbette çok işi olacaktır. Bir kere tarım teknolojisi uzmanı olduğu için oralarda kendisine çok iş düşecektir. Nitekim düşüyor da. Orta Asya'ya kadar bütün bölgede ziraat işi yapan, ilgili dallarda çalışan, üreten, hizmet veren Yahudi iş adamları ve uzmanlar görüyorsunuz.
Bu Irak, İran, Suriye ve Türkiye Kürtleri size göre pek benzeşmiyorlar. Peki o zaman nasıl Büyük Kürdistan kurma projesi hayata geçirilecek?
Suriye Kürtleri kaçınılmaz olarak entegre olacaklar. İran Kürtlerinin ise fevkalade entelektüel elitleri var. Ama gerek millî kültürel eserleri açısından, gerekse de entegrasyon bakımından en az gelişenler Türkiye Kürtleridir. Büyük Kürdistan projesinin hayata geçmesine gelince... Onu bilemeyiz. Hangi dili kullanacaklar, hangi lehçeyi esas edinecekler, ne kadar isterler? Bunu bilemeyiz. Ama çok açık gözlemliyorum ki böyle bir eğilim de yok değil.
iyi de Irak'ta merkezî hükümetle kuzey bölgesindeki Kürt bölgesi petrol gelirleri yüzünden birbirlerine düşmediler mi?
Tabii birbirlerine düşerler. Tek ürün zenginliği olan bu gibi bölgelerde çok serbest hareket etmek mümkün değil. Daima idare ve halk küçük veya tekil kalemlere dayanırlar, yani onu kaybetmemek için ellerinden geleni yaparlar. Bütün politika, ittifaklar bunun etrafında döner. Nitekim İran gibi bir ülkede -her ne kadar pek fayda etmese de- bunu görürsünüz. Devlet çok büyüktür; mekanizma çok eskidir. Onun için de başka çare ve hedeflere yönelmeleri kaçınılmazdır.
Ne tür hedeflerden bahsediyorsunuz?
Yani İran gibi bir ülkede her şeyi petrolden gelen gelirle çevirmek olacak gibi değil. Ama küçük Ortadoğu ülkelerinde bunun hiçbir zararı yok. Onlarda her şey petrolün etrafında döner. İran'ın çok önemli bir tarım sektörü yok.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder