Eric Berkowitz - Seks ve Ceza | Kitaptan okuma parçası

# Eric Berkowitz - Seks ve Ceza | Kitaptan okuma parçası #

Eric Berkowitz, Seks ve Ceza’da antik çağlardan beri seks dürtüsünün dizginlenmeye çalışılmasını ve bu dürtünün her türlü girişime karşı koyuşunu anlatıyor. Mezopotamya’dan 19. yüzyılın sonuna kadar tecavüz, zina, ensest, kürtaj, eşcinsellik, hayvanlarla seks ve fuhuş gibi günümüzde de hâlâ tartışılan konuların ne şekillerde ele alındığını; dinle şekillenen seks ayinleriyle cadı avlarını; pornografi ve sansürün hangi şartlar altında geliştiğini, kısacası arzuyu yargılamanın dört bin yıllık tarihini gözler önüne seriyor.

- 1 -

Dürtüyü Kanalize Etmek: İlk Seks Yasaları

Mezopotamya'daki dört bin yıllık bir cinayet vakasının kayıtları çarpıcı bir şekilde şimdiye kadar hiç bozulmadan gelmiştir. Yıllarca yapılan arkeolojik kazılar, vakayı ayrıntılarıyla anlatan çeşitli nüshaları ve çivi yazısı kil tabletleri ortaya çıkarmıştır. Kurbanın, bu uygarlığın en önemli tanrılarından Enlil'in başrahiplerinden Lu-İnanna olması ve cinayetin kutsal şehir Nippur'da işlenmesi göz önüne alındığında, kayıtların kopyalanması anlaşılırdır. Davanın açıldığı dönemde Nippur, binlerce yıldır sürekli mesken tutulagelmiş bir yerleşim yeridir.

Asıl mesele seks olsa da suçlama nedeni cinayetti. Suçlananlar azat edilmiş iki eski köle, bir erkek köle, bir de Lu-İnanna'nın dul karısı Nin-Dada'ydı. Suçun ciddiyeti ve kurbanın yüksek konumu göz önüne alındığında dava ilk olarak yakınlardaki Isin'de bulunan krala aktarıldı. Kral davayı iyice inceledikten sonra dokuz üyeli Nippur Meclisi'ne havale etti.

Dava meclise geldiğinde, hiç kimse ne Lu-İnanna'nın üç erkek zanlı tarafından öldürüldüğünden şüphe ediyor, ne de yaptıklarını Nin-Dada'ya anlattıklarından kuşkulanıyordu. Geriye kalan en önemli nokta ise Nin-Dada'nın neden hemen katilleri yetkililere teslim etmediğiydi. Bunun yerine kayıtlar "ağzını açmayıp örtbas etti," diyor. Cinayete o da mı karışmıştı? Eğer öyleyse, kazığa oturtularak infaz edileceği kesindi. Eğer öyle değilse, ağzını açmamış olması nasıl bir suç olabilirdi?

Öncelikle, biraz hukuk: Mezopotamya'da, özellikle de işin içinde seks varsa, başkalarının kötü davranışlarını bildirmemek yasaktı. (Fahişelerin peçe takmasına izin verilmeyen Asur'da da durum darklı değildi; eğer bir adam bir fahişenin peçe taktığını görüp de bildirmemişse kırbaçlanarak, başına at yularına benzer bir ip dolanır ve alay edilsin diye şehirde dolaştırılırdı.) Mezopotamya'da garsonlardan içki içen müşterilerin konuşmalarına kulak misafiri olmaları istenirdi. Şayet suç teşkil eden bir şeyi duydukları halde bildirmezlerse, ölüm cezasına çarptırılırlardı. Zina, en azından kadınların işlediği, ağır ceza gerektiriyordu. Kocasına karşı entrika çeviren sadakatsiz kadın en feci cezaya çarptırılırdı: Uzun bir direğe bağlanarak halkın gözü önünde yavaş yavaş ölüme terk edilmek.

Nin-Dada'nın katillerinden herhangi biriyle cinsel ilişkiye girdiği veya kocasının öldürülmesinde payı olduğuna dair herhangi bir kanıt yoktu. Meclis'in önünde iyi savunulsaydı, davadan kurtulabilirdi. Fakat "sözde" avukatları daha kötü bir iş çıkaramazlardı. "Zayıf kadın" savunması yaparak, Nin-Dada'nın çok çaresiz ve kolayca gözdağı verilen biri olduğu için sessiz kalmaktan başka çaresinin kalmadığını söylediler. Sanki bu sav yeterince beceriksizce değilmiş gibi, daha da ileri giderek cinayete karışmış olsa bile "bir kadın olarak... yapacak başka bir şeyi olmadığı için," masum sayılması gerektiğini savundular.

Aradan dört bin yıl geçtikten sonra, uzun zamandır ölü bir dilden yapılan tercümede, Meclis'in verdiği tepkinin öfkesi tabletlerden kor gibi yükselmektedir:

"Kocasına değer vermeyen bir kadın, kocasının bir düşmanını tanıyor olabilir... O düşman da kadının kocasını öldürebilir. Daha sonra bunu kadına bildirebilir. Bu durumda kocasını öldüren kadın değil midir? Hatta kadının suçu adamı fiilen öldürenlerin suçundan daha ağırdır."

"Tanımak" sözcüğünün Sümercedeki karşılığı aynı zamanda "seks yapmak" demektir ve Nin-Dada'nın kocasının öldürülmesinden sonra sessiz kalması bu bilgiye ne denli aç olduğuna Meclis'in ikna olmasına yetmişti. Meclis, kadını zayıf görmeyi bir yana bırakın, cinayetin intikamını almak için her tür gözdağına cesurca karşı koyması gerektiğine kanaat getirmişti. Nin-Dada ölüm cezasına çarptırıldı.

Sözün kısası, Mezopotamyalı bir karı kocanın hayatları ve ölümlerinde adam bilinmeyen bir nedenle, kadın da kocasının anısına saygısızlıktan öldürülmüştü. Onlar çoğumuzun bilmediği ve üstelik uzmanların da pek anlamadığı bir dünyada yaşıyorlardı.

---

Eric Berkowitz - Seks ve Ceza "Arzuyu Yargılamanın Dört Bin Yıllık Tarihi" | Kolektif Kitap, Çev. Orhan Düz, 428 sayfa.

Bu alıntı tanıtım amaçlı yapılmıştır.

Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.

kitap