Kitabın 282. ve 283. sayfalarından tanıtım amaçlı alıntı yapılmıştır.
GASP EDİLEMEYEN TEK DEĞER: İLİM
İlim, zorbalıkla elde edilemediği gibi, aldatmayla da elde edilemez. İlim dışında hiçbir değerin, hiçbir servetin, hiçbir kudretin böyle bir niteliği yoktur. Yüce Yaratıcı bu niteliği, bu özelliği, bu seçkinliği sadece ilme vermiştir. Ve onun içindir ki ilim O'nun ikinci sıfatı olmuştur. Yüce Yaratıcı'nın en büyük hikmetlerinden biridir ki, akla gelebilecek bütün değerlere ve servetlere sahip insanları bir biçimde aldatabilirsiniz ama ilmi olan insanı aldatamazsınız. Bütün aldatmaların çaresi, panzehiri ilimdir. Onun içindir ki Kur'an, ilimden başka mürşit kabul etmez. Çünkü ilimden başka şeyler ve âlimden başka kişiler mürşit olduğunda insan hayatı kaosa yenik düşmektedir. Tek çare, ilim dışında herhangi bir değere mürşit-lik vasfı vermemektir.
Ehlisünnet teoloji geleneği, Allah'ın zatî (varlığına ilişkin) sıfatlarının birincisini 'hayat' ikincisini ilim olarak belirlemiştir ki Kur'an'ın ilme yüklediği önemi ifade bakımından çok isabetli ve anlamlıdır. Bu tespiti ilk yapan düşünür, İslam fıkhının babası ve zulme karşı mücadelenin en büyük şehitlerin-den biri olan İmamı Azam Ebu Hanîfe (ölm. 150/767) oldu. el-Fıkhu'l-Ekber adlı eserinin daha ilk sayfasında bu konuya değinmekte ve Allah'ın sıfatlarını 'zatî ve fiilî sıfatlar' olarak iki ana bölüme ayırdıktan sonra zatî sıfatları şöyle sıralamaktadır: Hayat, ilim, irade, kudret, sem' (görme gücü), basar (işitme gücü), kelam. (Ayrıntılar için bk. Beyazîzade Ahmet,el-Usûlü'l-Münîfe li'l-Imam Ebi Hanîfe) Büyük İmam'ın bu tespiti, onun Ahmet bin Hanbel (ölm. 241/855), Ebul Hasan el-Eş'arî (ölm. 324/935), Ebu Mansûr Matürîdî (ölm. 333/944) gibi meslektaşları tarafından aynen korundu ve sonraki zamanlarda ortak kabule dönüştü. Bu büyük teologlar anılan tespiti yaparken salt sayıyı yani bir isim-sıfatın Kur'an'daki tekerrürünü ölçüt olarak almamışlardır. Sayı çokluğu kriter alınsa, mesela 'Rab' sıfatı 'İlim' sıfatından çok önde olmak gerekir. Çünkü Rab sıfatı Allah'a 960 küsur yerde doğrudan nispet edilmektedir ve bu haliyle 'Allah' isim-sıfatından hemen sonraya konması gerekir. Ama böyle yapılmamış, sıralamada 'Hayat' sıfatının hemen ardından 'İlim' sıfatı devreye sokulmuştur. Dikkat çekilen varoluş gerçeği, özellikle Ebu Hanîfe'nin şahsiyet, iman ve dehasına yakışır kıvamdadır. Denmek istenen şudur:
Hayat, ilim üzerine oturur. Hayatsız ilim olamayacağı gibi, ilimsiz hayat da olmaz.
Müslüman teologların bu sıralamadaki isabetlerinin arka planını gösteren hayranlık verici noktalardan biri de şudur: Kur'an, rab kelimesinin, tanrılaştırılan Firavun başta olmak üzere 'dokunulmaz kılınmış' bazı kişiler tarafından sıfat olarak kullanıldığını göstermektedir. Yani Rab sıfatı, 'Allah'ın şirk ve despotizm tarafından 'gasp edilmiş sıfatlar'ından biridir. Halbuki hiçbir despotun, hiçbir putun, hiçbir tâğutun 'âlim' sıfatıyla anıldığına tanık olamayız. Hayat buna izin vermemiştir. Anlaşılan odur ki, Kur'an, ilim sıfatının gasp edilemeyeceğini, o sıfatın ancak hak edenler tarafından kullanılabileceğini öngörmekte ve düzenlemelerini buna göre yapmaktadır.
Allah'ın hemen her sıfatı, ona ortaklık iddiasındaki kurum olan şirk tarafından gasp ve tecavüze uğramıştır. Tek istisna ilim sıfatıdır. Çünkü mal, servet ve kudretin aksine ilimde gasp yapılamıyor. İlmin kazandıracağı güç ve itibarı ya hak edersiniz ya da onlardan uzak kalırsınız. Bu gerçek, Allah'ın sıfatlarında da söz konusu olmaktadır. Mesela Allah'ın 'Veli' sıfatı da, tıpkı 'Rab' sıfatı gibi, şirk tarafından gasp edilmiştir. Bizzat Kur'an, bu 'müşrik gaspın yarattığı veliler'den şikâyetlerle doludur. 'Şeytan Evliyası' tabirini kullanan, bizzat Kur'an'dır.
Kur'an, Allah'ın bazı isim-sıfatlarının gaspçılarıyla mücadele etmektedir. Veli sıfatının gaspçıları bunların başında gelir. Rab sıfatı bunu takip eden ikinci sıfattır. Hemen tüm sıfatlar, derece derece gasp edilmiştir.
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.İlim, zorbalıkla elde edilemediği gibi, aldatmayla da elde edilemez. İlim dışında hiçbir değerin, hiçbir servetin, hiçbir kudretin böyle bir niteliği yoktur. Yüce Yaratıcı bu niteliği, bu özelliği, bu seçkinliği sadece ilme vermiştir. Ve onun içindir ki ilim O'nun ikinci sıfatı olmuştur. Yüce Yaratıcı'nın en büyük hikmetlerinden biridir ki, akla gelebilecek bütün değerlere ve servetlere sahip insanları bir biçimde aldatabilirsiniz ama ilmi olan insanı aldatamazsınız. Bütün aldatmaların çaresi, panzehiri ilimdir. Onun içindir ki Kur'an, ilimden başka mürşit kabul etmez. Çünkü ilimden başka şeyler ve âlimden başka kişiler mürşit olduğunda insan hayatı kaosa yenik düşmektedir. Tek çare, ilim dışında herhangi bir değere mürşit-lik vasfı vermemektir.
Ehlisünnet teoloji geleneği, Allah'ın zatî (varlığına ilişkin) sıfatlarının birincisini 'hayat' ikincisini ilim olarak belirlemiştir ki Kur'an'ın ilme yüklediği önemi ifade bakımından çok isabetli ve anlamlıdır. Bu tespiti ilk yapan düşünür, İslam fıkhının babası ve zulme karşı mücadelenin en büyük şehitlerin-den biri olan İmamı Azam Ebu Hanîfe (ölm. 150/767) oldu. el-Fıkhu'l-Ekber adlı eserinin daha ilk sayfasında bu konuya değinmekte ve Allah'ın sıfatlarını 'zatî ve fiilî sıfatlar' olarak iki ana bölüme ayırdıktan sonra zatî sıfatları şöyle sıralamaktadır: Hayat, ilim, irade, kudret, sem' (görme gücü), basar (işitme gücü), kelam. (Ayrıntılar için bk. Beyazîzade Ahmet,el-Usûlü'l-Münîfe li'l-Imam Ebi Hanîfe) Büyük İmam'ın bu tespiti, onun Ahmet bin Hanbel (ölm. 241/855), Ebul Hasan el-Eş'arî (ölm. 324/935), Ebu Mansûr Matürîdî (ölm. 333/944) gibi meslektaşları tarafından aynen korundu ve sonraki zamanlarda ortak kabule dönüştü. Bu büyük teologlar anılan tespiti yaparken salt sayıyı yani bir isim-sıfatın Kur'an'daki tekerrürünü ölçüt olarak almamışlardır. Sayı çokluğu kriter alınsa, mesela 'Rab' sıfatı 'İlim' sıfatından çok önde olmak gerekir. Çünkü Rab sıfatı Allah'a 960 küsur yerde doğrudan nispet edilmektedir ve bu haliyle 'Allah' isim-sıfatından hemen sonraya konması gerekir. Ama böyle yapılmamış, sıralamada 'Hayat' sıfatının hemen ardından 'İlim' sıfatı devreye sokulmuştur. Dikkat çekilen varoluş gerçeği, özellikle Ebu Hanîfe'nin şahsiyet, iman ve dehasına yakışır kıvamdadır. Denmek istenen şudur:
Hayat, ilim üzerine oturur. Hayatsız ilim olamayacağı gibi, ilimsiz hayat da olmaz.
Müslüman teologların bu sıralamadaki isabetlerinin arka planını gösteren hayranlık verici noktalardan biri de şudur: Kur'an, rab kelimesinin, tanrılaştırılan Firavun başta olmak üzere 'dokunulmaz kılınmış' bazı kişiler tarafından sıfat olarak kullanıldığını göstermektedir. Yani Rab sıfatı, 'Allah'ın şirk ve despotizm tarafından 'gasp edilmiş sıfatlar'ından biridir. Halbuki hiçbir despotun, hiçbir putun, hiçbir tâğutun 'âlim' sıfatıyla anıldığına tanık olamayız. Hayat buna izin vermemiştir. Anlaşılan odur ki, Kur'an, ilim sıfatının gasp edilemeyeceğini, o sıfatın ancak hak edenler tarafından kullanılabileceğini öngörmekte ve düzenlemelerini buna göre yapmaktadır.
Allah'ın hemen her sıfatı, ona ortaklık iddiasındaki kurum olan şirk tarafından gasp ve tecavüze uğramıştır. Tek istisna ilim sıfatıdır. Çünkü mal, servet ve kudretin aksine ilimde gasp yapılamıyor. İlmin kazandıracağı güç ve itibarı ya hak edersiniz ya da onlardan uzak kalırsınız. Bu gerçek, Allah'ın sıfatlarında da söz konusu olmaktadır. Mesela Allah'ın 'Veli' sıfatı da, tıpkı 'Rab' sıfatı gibi, şirk tarafından gasp edilmiştir. Bizzat Kur'an, bu 'müşrik gaspın yarattığı veliler'den şikâyetlerle doludur. 'Şeytan Evliyası' tabirini kullanan, bizzat Kur'an'dır.
Kur'an, Allah'ın bazı isim-sıfatlarının gaspçılarıyla mücadele etmektedir. Veli sıfatının gaspçıları bunların başında gelir. Rab sıfatı bunu takip eden ikinci sıfattır. Hemen tüm sıfatlar, derece derece gasp edilmiştir.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder