Birinci Bölüm
Ünlü Filozof Diyojen, dünyada insanoğlunun en ciddi şekilde önem verdiği şeyleri, kahkahalarla gülünecek maskaralık yerine koyarak ömrünü bunlara gülmekle geçirmişti. Bugün en ciddi gözle değerlendirdiğimiz tarih ilmi, Diyojen'in zamanında yalnız Homeros'un şairane ve hoş hayalleriyle, şimdiki edebiyata göre tarihi roman şeklinden pek uzaklaşamamış Herodot rivayetlerinden ibaret bulunuyordu. Böyle olmamış olsaydı da cyniquelerce insan çılgınlıkları demek olan dünya olayları, kütüphaneler dolusu ciltlere geçirilmiş bulunsaydı, Diyojen, insanoğlunun sahiden de çılgınlığına verilmesi hemen hemen zaruri, o muazzam olaylara gülmekten, başka bir şeye gülmeye, şüphesiz vakit kalmazdı.
Bu görüşü "şüphesiz" diye kuvvetli bir hükme bağlamakla hata etmemiş olduğumuza inanırız. Zira cihanı fethetme teşebbüslerinin neşesiyle sarhoş Büyük İskender, Diyojen'i davet ettiği zaman Diyojen, ona: "Gölge etme, başka ihsan istemem!" cevabını vermişti. Diyojen'in, bu cevabını, ünlü hükümdarın, insanlara vergi ve yukarıda yazılı kaçıklıktan ibaret istila fikir ve emellerine karşı, alay ve küçümseyişle, gülerek vermiş olduğundan kim şüphe eder?
Evet, Diyojen yeni çağlarda, asırlarda gelmiş de tarihi görmüş olsaydı, bütün ömrünü, o tarihte yazılı şeylere gülmekle geçirirdi. Çünkü onun zamanından beri dünyayı yerinden oynatmayı kafasına koymuş, yeryüzünü altüst etmiş pek çok İskenderler değil, böyle nice binlerce İskenderlerden mürekkep öyle toplumlar, milletler de görüldü ki, bunların davranışları altında gizli sırlar, hikmetler yalnız Diyojen gibi filozofları değil, ağlamayı esas prensip edinmiş olanları bile gülmekten çatlatabilir.
Ahmet Mithat - Musullu Süleyman, Sadeleştiren: Behçet Necatigil, Şubat 2013, Everest Yayınları.
Bu kitabı KitapGalerisi'nden bu linke tıklayarak satın alabilirsiniz.
kitap
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder